اختلال سلوک (CD) یک وضعیت سلامت روان در کودکان و نوجوانان است که مجموعه ای از الگوهای ثابت از رفتارهای پرخاشگرانه و نافرمانی را شامل می شود. برای درمان اختلال سلوک می توان از اشکال مختلف روان درمانی (گفتار درمانی) کمک گرفت.
اختلال سلوک
اختلال سلوک (CD) یک وضعیت سلامت روان در کودکان و نوجوانان است که مجموعه ای از الگوهای ثابت از رفتارهای پرخاشگرانه و نافرمانی را شامل می شود، که به رفاه دیگران آسیب می رساند. کودکان مبتلا به اختلال سلوک نیز اغلب قوانین اجتماعی را زیر پا می گذارند.
اختلال سلوک زیر مجموعه ای از اختلالات رفتاری مخرب است که شامل اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) نیز می شود. در برخی موارد دیده شده است که، ODD منجر به CD می شود.
اختلال سلوک اغلب در کنار سایر مشکلات سلامت روان اتفاق می افتد، از جمله:
- افسردگی
- اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
- اختلالات یادگیری
تفاوت بین اختلال سلوک و اختلال شخصیت
اختلال شخصیت یک وضعیت سلامت روان است که شامل الگوهای مخرب و طولانی مدت در تفکر، رفتار، خلق و خو در ارتباط با دیگران است. بیشتر اختلالات شخصیتی در سالهای نوجوانی شروع می شود در نتیجه، تقریباً تمام افرادی که مبتلا به اختلالات شخصیتی هستند، بالای 18 سال سن دارند.
در این مورد، یک استثناء وجود دارد که اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) است. تقریباً 80 درصد از افراد مبتلا به اختلال ASPD تا سن 11 سالگی علائم اختلال ASPD را از خود نشان می دهند.
تفاوت زیادی بین اختلال سلوک (CD) و اختلال شخصیت ضد اجتماعی وجود ندارد (ASPD)، اما اختلال سلوک عموما در کودکان تشخیص داده می شود. اما اگر در یک بزرگسال علائم هر دو اختلال دیده شود، درمانگر احتمال ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی را بیشتر می داند.
افراد مستعد ابتلا به اختلال سلوک
اختلال سلوک در کودکان و نوجوانان دیده می شود. ممکن است قبل از 10 سالگی شروع شود، اما در اکثر موارد در نوجوانی (بین 10 سالگی تا 19 سالگی) علائم آشکار می شود.
ابتلا به اختلال سلوک در پسران بیشتر ازدختران دیده شده است. میانگین سن مراجعه در کودکان پسر تا 12 سال و در کودکان دختر از 14 سال تا 16 سال است.
میزان شیوع اختلال سلوک
بین 2 تا 10 درصد از کودکان و نوجوانان به اختلال سلوک مبتلا می شوند.
نشانه ها و علائم اختلال سلوک
علائم اختلال سلوک به تدریج و با گذشت زمان آشکار می شود. کودکان مبتلا به اختلال سلوک معمولاً تکانشی هستند و مدیریت کردن آنها دشوار است و آنها در تصمیم گیری های خود به احساسات دیگران توجه نمی کنند.
علائم اختلال سلوک عبارتند از:
- نقض حقوق اولیه دیگران و رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگران
- تخریب اموال
- فریب دادن، دروغگویی و یا دزدی
- نقض جدی قوانین
علائم رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگران در کودک مبتلا به اختلال سلوک:
- قلدری
- خشونت فیزیکی
- دعواهای لفظی
- تهدید کردن
- تحمیل امیال جنسی
- سرزنش دیگران به خاطر رفتارهای اشتباه خود
- صدمه زدن به حیوانات
علائم تخریب اموال در کودک مبتلا به اختلال سلوک:
- آتش زدن عمدی
- خرابکاری یا تخریب در اموال دیگران
نشانه های فریب، دروغ و دزدی در کودک مبتلا به اختلال سلوک:
- دروغ گفتن برای مورد لطف دیگران قرار گرفتن یا فرار کردن از مسئولیت.
- دزدی کردن از افراد یا فروشگاه ها.
- ورود بدون اجازه به خانه یا مغازه ی دیگران.
علائم نقض قوانین در کودک مبتلا به اختلال سلوک:
- عدم رعایت قوانین بدون هیچ گونه دلیل منطقی.
- به مدرسه نرفتن
- فرار از خانه.
- این کودکان همیشه قوانین تعیین شده توسط والدین خود را زیر پا می گذارند.
سایر علائم شایع اختلال سلوک عبارتند از:
- مصرف زیاد الکل یا مواد.
- داشتن روابط جنسی مکرر و پرخطر.
- ناامیدی دائمی.
- این کودکان تلاشی برای پنهان کردن رفتارهای پرخاشگرانه خود نمی کنند.
- عدم ابراز پشیمانی از اعمال خود.
- این افراد در دوستیابی و حتی حفظ دوستی های خود مشکل دارند.
ذکر این نکته ضروری است که در دوران کودکی و نوجوانی داشتن برخی از این رفتار های همراه با سرکشی طبیعی است، زمانی می توان از این علائم به تشخیص اختلال سلوک رسید که این الگو های مخرب توسط فرد تکرار شوند.
علائم اختلال سلوک در بزرگسالان
- آن دسته از بزرگسالانی که به اختلال سلوک مبتلا هستند، احتمالا در حفظ شغل و یا روابط خود دچار مشکل شوند.
- آنها ممکن است رفتارهای غیرقانونی و یا خطرناک داشته باشند.
- عموما علائم اختلال سلوک در بزرگسالان، اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشخیص داده می شود.
دلایل ایجاد اختلال سلوک
تحقیقات هنوز به این که دقیقا چه چیزی می تواند در ایجاد اختلال سلوک تاثیر داشته باشد، دست نیافته است، اما برخی محققان فکر می کنند که از دلایل ایجاد اختلال سلوک می تواند عوامل ژنتیکی/بیولوژیکی و محیطی باشد.
تاثیر عوامل ژنتیکی/بیولوژیکی در ایجاد اختلال سلوک :
مطالعات مختلف نشان می دهد که بعضی از علائم اختلال سلوک ارثی است، مانند رفتارهای ضد اجتماعی، تکانشگری، پرخاشگری و نداشتن حساسیت نسبت به تنبیه. بالا بودن سطح تستوسترون با پرخاشگری ارتباط دارد و همچنین آسیب های مغزی تروماتیک و تشنج می تواند پرخاشگری را افزایش دهد.
تاثیر عوامل والدین، خانوادگی و محیطی در ایجاد اختلال سلوک :
چنانچه محیط خانه دارای ساختار منظم و نظارت های کافی نباشد و والدین مدام با یکدیگر درگیری داشته باشند، این علائم باعث بروز رفتار های ناسازگار توسط کودک شده و می تواند به اختلال سلوک منجر شود.
همچنین کودکانی که مدام در معرض خشونت های خانگی قرار دارند، بیشتر از دیگران احتمال ابتلا به اختلال سلوک در آن ها دیده شده است.
ویژگی های والدین نوجوان مبتلا به اختلال سلوک:
- اعتیاد به مصرف مواد
- داشتن رفتارهای ضد اجتماعی
- مبتلا به ADHD
- اختلالات خلقی
- اسکیزوفرنی
- اختلال شخصیت ضد اجتماعی
زندگی در محیط هایی که شرایط اجتماعی و اقتصادی در سطح پایینی قرار دارد، بیکاری منجر به استرس اقتصادی و اجتماعی می شود و امکان ابتلا به این نوع اختلال در کودکانی که در این شرایط زندگی می کنند، بیشتر خواهد بود.
در صورتی که مواد مخدر در دسترس کودکان باشد و آن ها جرم و جنایت های زیادی را شاهد باشند، خطر ابتلا به CD در آن ها افزایش می یابد.
اما این نکته را در نظر داشته باشید که اختلال سلوک در کودکانی که در خانواده های سالم و موفق بزرگ شده اند هم دیده شده است.
تشخیص اختلال سلوک
یک روانشناس می تواند اختلال سلوک را با کمک راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی در افراد تشخیص دهد. اگر کودک یا نوجوان حداقل سه مورد از علائم زیر را در 12 ماه گذشته داشته باشد، امکان دارد که به این اختلال مبتلا باشد:
- پرخاشگری نسبت به افراد و یا حیوانات.
- تخریب اموال.
- فریب، دروغ یا دزدی.
- نقض جدی قوانین والدین.
زمانی که این رفتار ها به اندازه کافی ملموس باشن و در عملکرد کودک در روابط، خانه، مدرسه اختلال ایجاد کنند، می توانند علائم اختلال سلوک در نظر گرفته شوند.
در صورتی که احساس می کنید فرزند شما علائم اختلال سلوک را نشان می دهد، توصیه می شود به روانشناس یا روانپزشک کودک و نوجوان مراجعه کنید. زیرا روانشناسان می توانند با کمک ابزارهای مصاحبه و ارزیابی طراحی شده برای ارزیابی وضعیت سلامت روان کودک استفاده کنند.
درمان اختلال سلوک
اختلال سلوک چگونه درمان می شود؟
روشی که نتیجه بخش بوده است برای درمان اختلال سلوک (CD) اشکال متعدد روان درمانی برای کودک و خانواده او است.
انواع روش های درمان اختلال سلوک
آموزش مدیریت والدین
هدف از این راه درمان اختلال سلوک آموزش دادن به والدین کودک مبتلا برای برقراری نظم ثابت برای تشویق کودک نسبت به انجام کار های مثبت است.
روان درمانی
“روان درمانی” اصطلاحی است برای انواع تکنیک های درمانی با هدف کمک به فرد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده خود است. در صورتی که افراد دارای اختلالات روانی مختلف به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنند، می توانند برای تشخیص درمان و دریافت راهنمایی های علمی و کاربری از آن ها کمک دریافت کنند.مرکز روانشناسی حس تحول می تواند به شما و فرزندتان در تشخیص و درمان اختلال سلوک کمک های ارزشمندی کند.
آموزش مدیریت خشم
برای کاهش احساسات عاطفی کودک و برانگیختگی فیزیولوژیکی ناشی از خشم، نیاز است که روش های مدیریت خشم به کودک آموزش داده شود. فاصله گرفتن کودک شما از مسائل و یا افرادی که او را عصبانی می کنند عملا غیر ممکن است، بنابراین با آموزش کنترل خشم فرزند شما می آموزد که چگونه واکنش های خود را کنترل کند.
روان درمانی فردی
درمان فردی برای کودک مبتلا به اختلال سلوک، به توسعه مهارت های حل مسئله، تقویت روابط از طریق حل تعارضات و یادگیری مهارت ها با هدف کاهش تأثیرات منفی در محیط متمرکز است.
درمان مبتنی بر جامعه
این درمان شامل مدارس درمانی و گروه درمانی است که می توانند یک برنامه ساختاریافته و منظم برای کاهش رفتارهای مخرب ارائه دهند.
درمانگران معمولاً از دارو برای درمان اختلال سلوک استفاده نمی کنند، اما از آنجایی که ممکن است برخی اختلالات سلامت روان در کنار اختلال سلوک رخ دهد، فرد مبتلا برای مدیریت بهتر اختلالات روانی خود از برخی دارو ها استفاده کند . به عنوان مثلا اگر کودک مبتلا به اختلال سلوک به بیش فعالی هم دچار شده باشد، احتمالا از داروهایی مانند ویاس برای کنترل ADHD در او استفاده می شود.
سایر بیماری های روانی در کنار اختلال سلوک
برخی از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال سلوک، ممکن است به سایر بیماریهای روانی مبتلا شوند، از جمله:
- اختلالات خلقی یا اضطرابی.
- اختلال علائم جسمی .
- اختلال مصرف الکل و یا مصرف مواد.
- اختلالات روان پریشی زودرس بزرگسالان.
- افسردگی.
- اختلال دوقطبی.
افکار خودکشی می تواند از عوارض این شرایط باشد. اگر فرزندتان در مورد خودکشی صحبت می کند یا تهدید به خودکشی می کند، دریافت فوری مراقبت های پزشکی ضروری است.
مراقبت از کودک مبتلا به اختلال سلوک
اگر شما دارای فرزندی هستید که مبتلا به اختلال سلوک است، در کنار مراقبت و درمان اختلال سلوک با کمک روانشناسان با تجربه، می توانید به روش های زیر در کنترل وضعیت او نقش مهمی داشته باشید:
اطلاعات خود را درباره رویکردهای درمانی مؤثر اختلال سلوک دائما به روز کنید.
در نظر داشته باشید که متخصص سلامت روان شما و فرزندتان ترجیحاً فردی باشد که در زمینه تشخیص و درمان اختلال سلوک تجربه لازم را داشته باشد.
روش های درمانی مختلف را بررسی کنید، توجه کنید که درمان اختلال سلوک باید فردی باشد تا نیازهای کودک به طور کامل برآورده شود و همچنین نیاز است که خانواده محور هم باشد.
