درمان بیش فعالی معمولاً با داروهای مختلف و ترکیبی از رویکردهای درمانی مختلف انجام می‌شود. انتخاب داروها بستگی به نوع بیش فعالی، سن و ویژگی‌های هر فرد دارد. درمان بیش فعالی معمولاً شامل موارد زیر می‌شود:
آمفتامین‌ها گروهی از داروهای مختلف هستند که به عنوان مواد محرک شناخته می‌شوند. این گروه شامل داروهایی مانند Adderall و Dexedrine می‌شود. آمفتامین‌ها به طور اصلی بر روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارند و موجب افزایش ترشح نوراپی‌نفرین و دوپامین در مغز می‌شوند. این افزایش در نوروترانسمیترها باعث بهبود تمرکز و توجه، کاهش بیش فعالی و افزایش تحرک در افراد مبتلا به اختلال نقص توجه می‌شود.
بررسی تاثیر انواع آمفتامین ها بر درمان بیش فعالی
متیل‌فنیدات
این گروه دارویی شامل داروهایی مثل ریتالین(Ritalin)و Concerta می‌شود. متیل‌فنیدات‌ها نیز به عنوان مواد محرک برای درمان بیش فعالی استفاده می‌شوند. این داروها تأثیر مشابهی با آمفتامین‌ها دارند، اما به صورت متفاوتی بر روی مغز عمل می‌کنند. آنها معمولاً با افزایش ترشح دوپامین و نوراپی‌نفرین در مغز به بهبود تمرکز در فرد مبتلا کمک می کنند.
تجویز و استفاده از داروهای استیمولانت باید توسط پزشک یا روانپزشک انجام شود. همچنین، مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک و با رعایت دستورات و نظارت مناسب انجام شود. مصرف غیرقانونی یا مصرف بدون نسخه از این داروها می‌تواند مشکلات جدی در فرد ایجاد کند و از نظر قانونی هم دچار مشکل خواهد شد.
روش‌های رفتاری برای درمان بیش فعالی
مشاوره رفتاری و آموزش به والدین و افراد مبتلا به بیش فعالی می‌تواند به بهبود علائم بیش فعالی کمک کند.
درمان های ترکیبی
معمولاً برای درمان بیش فعالی از ترکیب دارو درمانی و مشاوره رفتاری استفاده می شود. این ترکیب به افراد کمک می‌کند تا مهارت‌های مدیریت علائم بیش فعالی را یاد بگیرند و از داروها به عنوان یک ابزار درمانی مؤقت استفاده کنند.
آمفتامین‌ها چه هستند؟
آمفتامین‌ها گروهی از ترکیبات شیمیایی هستند که بر روی سیستم عصبی مرکزی مغز اثر گذاشته و معمولاً به عنوان مواد محرک (stimulants) شناخته می‌شوند. این ترکیبات بر روی مغز و سیستم عصبی اثرات متعددی دارند و می‌توانند تاثیراتی مثبت و منفی در بدن و ذهن انسان ایجاد کنند. زیرا برخی از آمفتامین‌ها به عنوان داروها تجویز می‌شوند و برای درمان اختلال دقت و تمرکز (ADHD) و نارکولپسی استفاده می‌شوند، اما به صورت غیرقانونی نیز به عنوان مواد مخدر مصرف شوند.
انواع آمفتامین‌ها
آمفتامین (Amphetamine) این ترکیب شیمیایی به عنوان ماده اصلی در داروهای محرک مورد استفاده در درمان اختلال دقت و تمرکز (ADHD) شناخته می‌شود. از جمله نام‌های تجاری آمفتامین‌ها می‌توان به “Adderall” و “Dexedrine” اشاره کرد. در زیر، به برخی از معروف‌ترین انواع آمفتامین‌ها اشاره می‌شود:
مت‌آمفتامین (Methamphetamine)
مت‌آمفتامین یکی از معروف‌ترین و قوی‌ترین مواد مخدر محرک است. معمولاً به عنوان “کریستال مت” یا “آیس” شناخته می‌شود. این مواد مخدر به شکل قاشق‌ها و کریستال‌ها به اشکال مختلف مصرف می‌شود.
لیز‌دکستروآمفتامین (Lisdexamfetamine)
لیز‌دکستروآمفتامین به عنوان یکی از داروهای درمانی برای ADHD شناخته می‌شود و تحت نام تجاری “Vyvanse” عرضه می‌شود.
فنترامین (Phentermine)
فنترامین یک ماده محرک است که برای کاهش وزن از آن استفاده می شود. از جمله نام‌های تجاری این دارو می‌توان به “Adipex-P” اشاره کرد.
دی‌متوکسی‌آمفتامین (Dimethoxyamphetamine, DMA)
دی‌متوکسی‌آمفتامین یکی از ترکیبات آمفتامین‌های تجربی است که برای اهداف تحقیقاتی و تجربی در زمینه شیمی و علوم مغز و اعصاب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
متیل‌فنیدات
(Methylphenidate) این ترکیب شیمیایی به عنوان داروی درمانی برای اختلال بیش فعالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام‌های تجاری معروف شامل “Ritalin” و “Concerta” هستند.
آمفتامین‌های طبیعی
آمفتامین‌ها به طور طبیعی در طبیعت وجود ندارند و اصولاً توسط انسان در آزمایشگاه تولید می‌شوند. آمفتامین‌ها معمولاً ترکیبات شیمیایی سنتز شده‌اند و به عنوان مواد محرک شناخته می‌شوند. مواد محرک اعصاب مرکزی هستند و تاثیراتی مانند افزایش تمرکز، انرژی، و بیش فعالی دارند.
ترکیبات طبیعی و گیاهی وجود دارند که ممکن است خواص مشابهی با آمفتامین‌ها داشته باشند و بتوانند به عنوان مواد محرک طبیعی در نظر گرفته شوند، اما باید توجه داشت که این ترکیبات ممکن است نیازمند تحقیقات بیشتر باشند و نتایج متفاوتی در افراد مختلف داشته باشند. برخی از مثال‌های معروف از گیاهان و ترکیبات طبیعی با خواص محرک شبیه به آمفتامین عبارتند از:
کافئین
کافئین در قهوه، چای و برخی از مواد غذایی، کافئین یک ماده محرک طبیعی است که می‌تواند تمرکز و انرژی را در افراد افزایش دهد.
افدریتین (Ephedrine)
این ترکیب شیمیایی در گیاه افدرا یافت می‌شود و در گذشته برای افزایش تمرکز و کاهش وزن استفاده می‌شد. با این حال، در بسیاری از کشورها استفاده از آن ممنوع است.
آسیاگو (Asian Ginseng)
این گیاه دارای ترکیبات مانند ژینسنوزیدها است که به عنوان مواد محرک طبیعی شناخته می‌شوند و ممکن است به افزایش انرژی و تمرکز کمک کنند.
گیاهان دارای تیروزین
تیروزین ترکیباتی که در برخی از گیاهان مانند بادرنجبویی و کاتونیکیوت (Cathinone) یافت می‌شوند و به عنوان مواد محرک طبیعی شناخته می‌شوند.
آمفتامین‌های گیاهی
آمفتامین‌ها اصولاً ترکیبات شیمیایی سنتز شده هستند و به صورت طبیعی در گیاهان و منابع گیاهی یافت نمی‌شوند. این ترکیبات معمولاً در آزمایشگاه‌ها تولید می‌شوند .
گیاهان و منابع گیاهی ممکن است موادی داشته باشند که به عنوان مواد محرک طبیعی شناخته شوند، اما این مواد معمولاً با آمفتامین‌ها تفاوت‌های زیادی دارند و تاثیرات مشابهی ندارند. برخی از گیاهان و مواد طبیعی که به عنوان مواد محرک مورد استفاده قرار می‌گیرند، عبارتند از:
گینکو بیلوبا (Ginkgo Biloba)
این گیاه ممکن است خواصی داشته باشد که به تقویت تمرکز و حافظه کمک کند، اما این تاثیرات با آمفتامین‌ها متفاوت هستند.
ماهونی (Rhodiola Rosea)
این گیاه به عنوان یک گیاه آداپتوژنیک شناخته می‌شود و ممکن است به افزایش توانایی بدن در مقابل استرس کمک کند.
توجه داشته باشید که استفاده بیش از انداره از هر گونه ماده محرک، حتی اگر طبیعی باشد، ممکن است منجر به اثرات جانبی ناخواسته یا مشکلات سلامتی شود.. بنابراین، قبل از استفاده از هر گونه ترکیب طبیعی به عنوان ماده محرک، بهتر است با یک پزشک مشورت کنید.
دارو درمانی بیش فعالی
از داروهای مختلف برای مدیریت علائم و درمان بیش فعالی استفاده می‌شود. دو گروه اصلی داروها برای درمان بیش فعالی عبارتند از:
مواد اعتیاد آور (مثل متیل‌فنیدات) که معمولاً برای افرادی که بیش فعالی خفیف دارند، مصرف می‌شود.
داروهای استیمولانت (مثل متیل‌فنیدات و آمفتامین‌ها) که معمولاً برای افراد با اختلال دقت و تمرکز (ADHD) تجویز می‌شوند.
داروهای استیمولانت
داروهای استیمولانت گروهی از داروهای مختلف هستند که بر روی سیستم عصبی مرکزی مغز اثر محرک دارند. این داروها معمولاً برای افزایش تمرکز، افزایش انرژی، کاهش خستگی، و بهبود علائم اختلال دقت و تمرکز (ADHD) استفاده می‌شوند.
انواع دارو های استیمولانت
در ادامه توضیحی در مورد دو گروه اصلی از داروهای استیمولانت ارائه داده شده است:
آمفتامین‌ها در چه ماده مخدری وجود دارند؟
آمفتامین‌ها در برخی از مواد مخدر وجود دارند. این مواد معمولاً به عنوان محرک مصرف می‌شوند برخی از مواد مخدر که آمفتامین‌ها در ترکیب خود دارند یا با آنها مرتبط هستند، عبارتند از:
- مت‌آمفتامین (Methamphetamine): مت‌آمفتامین یک ماده محرک قوی است که به عنوان “کریستال مت” یا “آیس” شناخته می‌شود و اغلب به عنوان ماده مخدر مصرف می‌شود.
- اکستازی (Ecstasy): اکستازی یک ماده مخدر سنتزی است که معمولاً داروهای محرک مشابه آمفتامین را در ترکیب خود دارد. این ماده معمولاً به عنوان مواد مخدر خوراکی (MDMA) شناخته می‌شود.
- اکستاسی‌مت (Ecstasy-Meth): این ماده مخدر یک ترکیب از اکستازی و مت‌آمفتامین است و ممکن است در بازار مواد مخدر به عنوان یک محصول ترکیبی موجود باشد.
- “ایس” (Ice): این یک نام خودمختار برای مت‌آمفتامین است که به عنوان ماده مخدر مصرف می‌شود. “آیس” معمولاً به شکل کریستال مت به دست می‌آید.
- افدرین (Ephedrine) و پسودوافدرین (Pseudoephedrine): این دو ترکیب به عنوان داروهای آنتی‌سینوز (Decongestant) استفاده می‌شوند و در بسیاری از محصولات مواد مخدر ترکیبی با مت‌آمفتامین به عنوان ماده اصلی یا جزئی وجود دارند.
همان طور که قبلا گفته شد استفاده از دارو های درمان بیش فعالی بدون تجویز روانپزشک غیر قانونی است و ممکن است عوارض جدی در فرد ایجاد کند، لذا برای درمان بیش فعالی بهتر است از یک روانشناس با تجربه در زمینه بیش فعالی کمک بگیرید.
موسسه روانشناسی حس تحول با دارا بودن روانشناس و روانپزشک های مجرب می تواند به شما به صورت ترکیبی در درمان بیش فعالی کمک های زیادی داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و رزرو وقت مشاوره با ما در تماس باشید.
