یکی از رویکردهایی که در سال های اخیر در زمینه های مختلف به دلیل خاصیت پیشگیرانه آن با استقبال مواجه شده رویکرد واقعیت درمانی در روانشناسی است. این رویکرد توسط ویلیام گلاسر در سال 1960 مطرح شد. در حقیقت واقعیت درمانی بر حل مسئله و تصمیم گیری بهتر برای رسیدن به اهداف تمرکز دارد. تفاوت اصلی واقعیت درمانی با رویکرد هایی چون روانکاوی، تمرکز آن بر زمان حال به جای گذشته است.
مفهوم واقعیت درمانی در روانشناسی چیست؟
واقعیت درمانی بر شناسایی و درمان مشکلات کنونی محرک احساسات فرد، تمرکز دارد نه مشکلاتی که در گذشته تجربه شده اند. در طی فرایند درمان، به فرد کمک می گردد هر رفتاری که امکان دارد مانع یافتن راه حل برای این مشکلات گردد را تغییر دهد. واقعیت درمانی در روانشناسی تکنیک حل مسئله را مورد تشویق قرار می دهد و بر پایه این ایده قرار دارد که افراد زمانی پریشانی های روانی را تجربه می کنند که نیازهای اساسی روانشناختی شان برآورده نشده باشد. با توجه به اصول واقعیت درمانی، تغییر رفتارهای شخص می تواند بر احساسات و توانایی های وی در رسیدن به خواسته ها تاثیر مثبتی داشته باشد.
در واقعیت درمانی، ابتدا درمانگر توجه فرد را از رفتارهای گذشته منحرف و بر رفتارهایی که در حال حاضر رخ می دهند، متمرکز می کند. واقعیت درمانگران همچنین تمایل ندارند بر نشانه های بیماری یک شخص تمرکز کنند. آنها بر این باور هستند که یک فرد قادر به شکل بندی، اصلاح یا تقویت روابط با دیگران است. همچنان که گلاسر نیز معتقد است علایم مشکل روانی هنگامی که ارتباط یک فرد با دیگران قطع می گردد، ظاهر می شود.
ویژگی های واقعیت درمانی در روانشناسی
- واقعیت درمانی با استفاده از ارزیابی شخصی بیماران انجام می شود نه ارزیابی درمانگر
- واقعیت درمانی به دنبال مشکلات نیست، بلکه به دنبال راه حل است.
- واقعیت درمانی یک رویکرد فرآیند محور است و زیاد بر استفاده از تکنیک ها تاکید ندارد.
بنابراین بهترین کاری که درمانگر می تواند در استفاده از واقعیت درمانی برای بیماران انجام دهد این است که پرسش های مناسبی را برای بیماران انتخاب نماید تا بتوانند به خوبی خودشان را ارزیابی کنند.
فرایند واقعیت درمانی در روانشناسی
گلاسر در طراحی فرایند درمان خود چهار مرحله را عنوان نمود:
خودارزیابی
آیا کارهایی که تا به امروز انجام داده ای ثمربخش بوده یا خیر؟طرح ریزی
از چه دستورالعمل یا برنامه ای باید پیروی کنی تا به خواسته ها برسی؟بررسی خواسته ها
تو چه می خواهی؟بررسی عملکرد
برای رسیدن به خواسته هایت تا کنون چه اقداماتی انجام داده ای؟نیازهای اصلی از منظر واقعیت درمانی در روانشناسی
- نیاز به آزادی: داشتن استقلال عمل و تصمیم گیری
- نیاز به قدرت: میل به پیشرفت و برتری
- نیاز به تفریح: میل به لذت و یادگیری
- نیاز به عشق و تعلق خاطر: نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن
- نیاز به بقا: برآورده کردن نیازهای اولیه مثل خوراک و پوشاک و مسکن و… برای تداوم زندگی و افزایش طول عمر.
هدف واقعیت درمانی در روانشناسی چیست؟
واقعیت درمانی برای کمک به مراجعان برای شناسایی نیازهای برآورده نشده و هدایت آنها از طریق برنامه ریزی و تعیین اهداف برای برآورده کردن این نیازهای برآورده نشده در نظر گرفته شده است. هدف آن لنگر انداختن مشتریان در واقعیت دنیایشان است و به آنها کمک می کند تا از طریق تصمیم گیری های مسئولانه ای که آنها را به اهدافشان نزدیکتر می کند، در آن جهان حرکت کنند.
تاریخچه واقعیت درمانی
واقعیت درمانی در روانشناسی امکان دارد برای شما ناآشنا باشد و دلیل خوبی برای آن وجود دارد. امروزه این روش درمانی رایج نیست، اما زمانی که برای اولین بار وارد صحنه روانشناسی شد، نوع نسبتاً جدیدی از درمان بود. واقعیت درمانی در سال 1965 توسط روانپزشک ویلیام گلاسر توسعه یافت. دکتر گلاسر دریافت که بسیاری از مشتریان و اطرافیانش با وجود برآورده شدن نیازهای اولیه، عمیقاً ناراضی به نظر می رسند. او این نظریه را مطرح کرد که نیازهای انسانی بیش از آنچه در حال حاضر توسط جامعه روانشناختی تشخیص داده شده است وجود دارد. به طور خاص، دکتر گلاسر متوجه شد که بسیاری از افراد ناراضی با ایجاد و حفظ روابط نزدیک با دیگران دست و پنجه نرم می کنند. او نتیجه گرفت که این یک نیاز مهم انسانی است که در حوزه درمان نادیده گرفته شده است.
در واقعیت درمانی در روانشناسی، درمانگر باید به دنبال چه چیزی باشد؟
این ایده خوبی است که درمانگر بالقوه خود را به صورت حضوری یا از طریق ویدیو ملاقات کنید. در طول این مقدمه اولیه، از درمانگر بپرسید:
- آیا قبلاً با این نوع مشکلات برخورد کرده اند
- روند آنها چگونه است
- جدول زمانی درمان چیست
- چگونه آنها ممکن است به نگرانی های خاص شما کمک کنند
WDEP در واقعیت درمانی چیست؟
- wants: آنچه فرد می خواهد
- Doing انجام دادن: کاری که فرد برای پیشرفت انجام می دهد
- Evaluate ارزیابی : ارزیابی اثربخشی رفتار فرد
- PLANING برنامه ریزی: برای تغییر رفتار، یک دوره اقدام برنامه ریزی کنید
هنگامی که یک یا چند مورد از این نیازها برآورده نشود، مشکلات ناشی از آن در زمان حال و در روابط فعلی رخ می دهد. از این رو، عمل کردن و اندیشیدن در زمان حال منطقی است. واقعیت درمانی در روانشناسی نیز مبتنی بر نظریه انتخاب است، شما نمی توانید دیگران را تغییر دهید یا کنترل کنید و تنها رویکرد معقول برای حل مشکلات، کنترل خود و رفتار خود است. این به شما کمک می کند تا انتخاب هایی داشته باشید که در جهت اهداف زندگی شما عمل می کنند.
این هفت عادت به شما کمک می کند تا در روابط خود با هم ارتباط برقرار کنید:
- تایید کردن
- اعتماد
- توجه
- مذاکره
- حمایت کردن
- تشویق
- گوش کردن
برعکس، این هفت عادت امکان دارد منجر به قطع رابطه در روابط شما گردد:
- آزار دهنده
- تهدیدات
- تنبیه
- رشوه دادن
- انتقاد
- سرزنش کردن
- شکایات
جمع بندی
به دنبال یک متخصص بهداشت روان دارای مجوز، یک درمانگر شناختی-رفتاری، یا یک مشاور با آموزش و تجربه در واقعیت درمانی در روانشناسی و نظریه انتخاب باشید. ارائه دهندگان بهداشت می توانند آموزش و گواهینامه برای این نوع درمان دریافت کنند. علاوه بر بررسی مدارک، مهم است که یک واقعیت درمانگر با تجربه را پیدا کنید که با او کار کنید. به این منظور می توانید با مرکز روانشناسی حس تحول تماس حاصل نمایید.
