همان طور که همه می دانیم دوران نوجوانی دوران بسیار سختی است. دلیل سختی این دوران فقط ترشح هورمونی یا بدخلقی نیست، بلکه در این دوران رشد مغز و تغییرات هورمونی اتفاق می افتد، که بر رشد او تأثیر زیادی میگذارد. رفتار آن ها در این دوران باعث میشود که والدین بزرگترین چالش زندگی خود را تجربه کنند. تقویت هوش هیجانی نوجوان می تواند به گذراندن بهتر این دوران کمک کرده و آینده ای بهتر برای آن ها ایجاد شود.
تعریف هوش هیجانی
هوش عاطفی مجموعه ای از تواناییهاست که به ما کمک میکنند هیجانات خود و دیگران را تشخیص داده و تنظیم کنیم.
مولفه های هوش هیجانی
خودآگاهی یا آگاهی از خویشتن (Self-awareness)
شناسایی نقاط ضعف و قدرت و درک تاثیر آن بر خود و دیگران.
خودتنظیمی (Self-regulation)
کنترل و درمان انواع تکانهها و انگیزههای لحظهای در لحظات حساس.
انگیزش (Motivation) و خودانگیزشی (Self-motivation)
داشتن انگیزه برای رسیدن به اهداف و از بین نرفتن انگیزه برای ادامه دادن به محض شکست در مسیر.
همدلی (Empathy)
درک وضعیت احساسی دیگران و همدلی با آن ها.
مهارت اجتماعی (Social Skill)
برقراری روابط صمیمی با دیگران برای هم فکر کردن آن ها با خود.
کمک به نوجوانان برای تقویت هوش هیجانی، در درک نحوه بیان احساسات و افکارشان در این دوران بسیار مهم است. هوش عاطفی می تواند به نوجوانان کمک کند تا عملکرد خوبی داشته و از نظر اجتماعی رشد خوبی داشته باشند.
راه های تقویت هوش هیجانی نوجوان
کمک به رشد و تقویت هوش هیجانی نوجوان می تواند به او کمک کند تا احساسات خود را به طور مؤثرتری مدیریت کند.
خودآگاه بودن و برچسب زدن به احساسات
به نوجوان خود کمک کنید تا احساسات و عواطف خود را بشناسد. یعنی بر دلایل ایجاد احساسات خود متمرکز شده و عکس العمل خود را نیز مورد بررسی قرار دهد. شما می توانید این کار را با توجه به شرایط بروز انواع احساسات مثبت یا منفی دراو با کمک جملات زیر به او آموزش دهید:
وقتی خسته/گرسنه/استرس به نظر می رسد، عصبانی می شوی.
وقتی نقاشی میکشید/رقصید/به موسیقی گوش میدهید واقعاً خوشحال و آرام به نظر میرسید.
مدیریت موثر احساسات
هنگامی که فرزند شما به این مرحله رسیده است که احساسات و نحوه پاسخ به آن ها را تشخیص می دهد، باید از او حمایت کرده و او را تنها نگذارید. بهتر است به او بهترین نحوه برخورد را پیشنهاد دهید. یا به او کمک کنید تا بهترین راه حل را پیدا کند.
شدهاید. فکر میکنید چنین احساسی دارید و دفعه بعد چه کاری میتوانید متفاوت انجام دهید تا از این احساس جلوگیری کنید».
خودتعیینی و تسلط
خود تعیینی یعنی تفکر در رابطه با خود و انجام عملی که با آن فکر مربوط باشد. این گونه افراد می توانند بر اساس ارزش ها و استانداردهای خود زندگی کنند.
ویژگی های جوانان خود تعیین کننده
- خود مختار
- تفکر مستقل
- خود مدافع
- توانمند
با تقویت اعتماد به نفس و کمک به آنها در تشخیص اینکه می توانند با تلاش به اهداف خود برسند، به کودک خود کمک کنید. برای خوب شدن در هر کاری به زمان و تمرین نیاز است. برای تقویت هوش هیجانی نوجوان او را تشویق کنید تا زمان خود را برای یادگیری بهترین عملکرد اختصاص دهد. کسی که فقط یک توپ را برمی دارد، قهرمان بسکتبال نمی شود. هیچ کس به دنیا نیامده که بداند چگونه دانشمند باشد. همه ما انسان ها باید برای گسترش مهارت ها و دانش خود بکوشیم و این نکته را فراموش نکنیم که افرادی که از شکست خود نمی ترسند می توانند ادامه داده و موفق شوند.
یکدلی
دانستن دلایل رفتار دیگران به خودآگاهی و هوش هیجانی نیاز دارد. دانستن این موضوع که رفتار دیگران قابل کنترل نیست، اما نگاه کردن به مسائل از دریچه دید دیگران، به ما کمک میکند تا با آنها همدلی کنیم.
کنار آمدن با دیگران
وجود دوستان و خانواده برای ایجاد احساس تعلق در نوجوان ضروری هستند. توانایی مدیریت روابط در زمان های خوش و زمان های ناخوش یک مهارت بسیار مهم برای همه در طول زندگی است.
ارزش گذاری برای دوستی ها و روابط، با یادگیری نحوه برخورد کردن با نظرات متفاوت ضروری است. آموزش هوش هیجانی به نوجوانان برای ایجاد تاب آوری و اطمینان از آمادگی آنها برای ایجاد روابط در آینده حیاتی است.